Öğretim Görevlisi: Prof. Dr. Ahmet Cahid HAKSEVER
Dersin Gayesi: Tasavvufun temel konuları, tarihi, diğer ilimler arasındaki yeri, bir ilim ve hayat tarzı olarak gelişmesi, klasik kaynakları, terimleri hakkında bilgi vermek.
Ders kaynakları:
Temel Kaynaklar:
- H. Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2004.
- Necdet Tosun, Derviş Keşkülü, İstanbul 2012.
Yardımcı kaynaklar:
- Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2005.
- Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2008.
- Diyanet İslam Ansiklopedisi’nden ilgili maddeler.
| Haftalar | Haftalık Konu Başlıkları |
| 1.Hafta | |
- Ders Planının Sunumu ve Zaman Planlaması
- Dersin Tanıtımı ve Kaynakları
- Tasavvuf nedir?
|
| 2.Hafta | |
- Kur’an’da ve hadislerde” tasavvuf” kavramı yer almakta mıdır?
- Tasavvufun Kur’an’dan referansları nelerdir?
- Tasavvufun Sünnetten referansları nelerdir?
|
| 3.Hafta | |
- Hicri ilk iki asırda insanların zühde ve tasavvufa yönelmelerinin sebepleri nelerdir?
- İlk iki asırda zühdî hayatın yansımaları nelerdir?
- Ruhbanlık ve tasavvuf aynı şeyler midir?
- Bid‘at nedir? Tasavvuf bid’at midir?
|
| 4.Hafta | - Tasavvufun Mahiyetine Dair Konular
|
- Tasavvufta ruh, nefs, kalp ve akıl ilişkisi hakkında neler söylenebilir?
- Tasavvufun diğer ilimlere göre geç teşekkül etmesinin sebepleri nelerdir?
|
| 5.Hafta | - Tasavvuf ve Tarikatların Mahiyetine Dair Konular I
|
- Tasavvuf ve tarikat arasında nasıl bir ilişki vardır?
- Şeriat – Tarikat ilişkisi konusunda neler söylenebilir?
|
| 6.Hafta | - Tasavvuf ve Tarikatların Mahiyetine Dair Konular II
|
- Tekke ve zâviyeler hangi ihtiyaçtan doğmuştur?
- Tarikat çeşitliliği neden kaynaklanmaktadır?
- Tarikatların benzeşen ve ayrılan yönleri nelerdir?
|
| 7.Hafta | - Manevi Eğitime Dair Konular
|
- Tarikat ile cemaat aynı şeyler midir?
- Tarikata intisap herkes için gerekli midir?
- Tarikata girmek isteyene ne tür tavsiyelerde bulunulabilir?
- Tarikata giren âhirette kurtuluşu garantilemiş midir?
|
| 8.Hafta | - Manevi Eğitime Dair Konular
|
- Tarikatların eğitim yöntemleri nelerdir?
- Zikir çeşitleri nelerdir? Bu çeşitlilik neden kaynaklanmaktadır?
- Tarikatlar cehrî ve hafî zikir yöntemlerini Allah Rasûlü (s.)’nün hangi uygulamalarına dayandırırlar?
- Tarikatlarda sâlike verilen vird sayısı neye göre belirlenmektedir?
|
| 9.Hafta | - Mürşid ve Mürid ile İlgili Konular
|
- Kâmil ve mükemmil bir mürşid kimdir? Özellikleri nelerdir?
- Kişi, herhangi bir tarikatın seyr ü sülûk yöntemini kendi başına ya da kitaplardan okumak suretiyle uygulayabilir mi?
- Şeyhe teslimiyetteki ölçü nedir?
|
| 10.Hafta | - Mürşid ve Mürid ile İlgili Konular
|
- Tasavvuf kültüründe müridin konumu nedir?
- Birden fazla mürşide bağlanılabilir mi?
- Müridin, manevî eğitimi süresince mürşidinin yanında bulunması gerekir mi?
|
| 11.Hafta | - Mürşid ve Mürid ile İlgili Konular I
|
- Tasavvufî terbiyede in’ikâs ve insibâğ ne demektir?
- Râbıta nedir, ne değildir?
|
| 12.Hafta | - Mürşid ve Mürid ile İlgili Konular II
|
- Tevessül nedir, ne değildir?
- Üzerinde İttifak edilen tevessül çeşitleri hangileridir?
- Üzerinde ihtilaf edilen tevessül çeşitleri hangileridir?
|
| 13.Hafta | - Mürşid ve Mürid ile İlgili Konular III
|
- Şeyh, müridin her halinden haberdar mıdır?
- Mürşidin himmet ve tasarrufta bulunması ne demektir?
- Peygamberlerin ve sâlih zâtların kullandığı eşya ile teberrük etme konusunda neler söylenebilir?
|
| 14.Hafta | |
|
| |
